Kasabamızın adının “Ucasar” mı “Ücesar” mı olduğu konusunda halkımız arasında ciddi bir ihtilaf olmamasına rağmen, özellikle basın-yayın organlarında ve medyada maalesef zaman zaman bir kafa karışıklığı görülmektedir. Önce karışıklığa yol açan bu iki isim konusundaki rivayetleri nakledelim, sonra da kararımızı açıklayalım.
Birinci rivayet odur ki: Büyük Selçuklu Devleti’nin delifişek komutanlarından Bekçioğlu Emir Afşin Bey, Malazgirt Savaşı’ndan daha önce Anadolu’yu hallaç pamuğu gibi atmış, Halep’ten girmiş, Antakya, Antep, Maraş, Kayseri, Kapadokya, Frigya derken soluğu Üsküdar’da almış! O hızla nereyse İstanbul’u bile alacakmış ama devletler arası güç dengeleri o gün için buna imkan vermemiş.
Bu sefer sırasında, Kayseri’yi fetheden Afşin Bey, fütuhatına batıya doğru devam ederek Ürgüb’ü de ele geçiriyor. Kadim Türk geleneğine uyarak, fethettiği yerlerin isimleri uygunsa olduğu gibi bırakıyor, değilse değiştiriyor. Ürgüp te ismi değiştirilecek yerler arasında! Ne olsun, ne olsun diye düşünürken, tepedeki büyük kaya kitlesinden mülhem, “Hisar” adını uygun buluyor. Ertesi gün harekata devam ediliyor, Ortahisar zabtediliyor. Birincisinden daha büyük bir kaya kütlesi! Kale’ler iki olunca, ilkine “Başhisar”, ikincisine “Uçhisar” deniyor. Harekatın üçüncü gününde Uçhisar’a giriliyor. İlk ikisinden daha büyük, devasa bir kaya kütlesi! Böylelikle hisarlar üç oluyor: Başhisar-Ortahisar-Uçhisar! Nedendir bilinmez, Başhisar ismi tutmuyor, ama Ortahisar ve Uçhisar o günden beri bu isimlerle anılmaya devam ediyor.
İkinci rivayet budur ki: Uzaktan bakıldığında kasabamızda üç adet kale dikkat çeker: Ağa’nın Kale-Çavuş’un Kale-Tığraz! Bu üçünden hareketle kasabamıza “Üçhisar” adı verilmiştir.
Yukardaki bilgiler muvacehesinde, kanaat-i acizanemiz ve netice-i kelamımız: Kasabamızın doğru adı; Üçhisar değil “UÇHİSAR”, halk arasındaki söylenişiyle “Ucasar”dır, vesselam!
Prof. Dr. Mustafa Şenol 